Mükemmeliyetçi ebeveyn nasıl olur? Mükemmeliyetçi ebeyvenliğin çocuklara etkisi nedir?

Bir çok ebeveyn çocukları için her şeyi yapma eğilimi göstermektedir. En iyisi olmalı diyerek kendilerine uyguladıkları baskı sıklıkla büyük aile sorunlarının başını çekmektedir. Sosyal medyadaki mükemmel annelik ve babalık anlayışının yaygınlaşmasıyla birlikte, mükemmel ebeveyn olma ihtiyacı da yaygınlaşmıştır. Peki mükemmeliyetçi ebeveyn nasıl olunur? Mükemmeliyetçi ebeveynin çocuklara etkisi nedir?

Bir çocuğun başarısını, mutluluğunu ve bundan sonraki yaşamını şekillendiren en büyük etkenlerden biri ailedir. Her anne ve baba çocuğunun en iyi şartlarda büyümesini istemektedir ama mükemmeliyetçi ebeveyn için her şey tam anlamıyla kusursuz olmalıdır. Başarı ve disipline teşvik etmeye çalışırken kendilerine kaygı duygusunu enjekte ederken, çocuklar üzerinde de başarıyı dışarıda aramaya ve başarılı olmadıklarında kendilerini değersizlik duygusuyla atfedebildikleri görünmüştür. Uzmanlar tarafından yapılan açıklamalara göre mükemmeliyetçi ebeveynler, çocukların daha başarılı olması için adım atmak isterken, çocukları belirli bir kalıba koydukları ve çocuğun o kalıbı ist6ememesi gibi bir durumda, aileye karşı utanç duydukları, öfke ve kin besledikleri, sır saklamaya başladıkları ifade edildi.

MÜKEMMELİYETÇİ EBEVEYN NASIL OLUNUR?

Bir çok ebeveyn modeli gündelik hayatlarında hatta kendisine karşı dahi mükemmeliyetçi yaklaşımını korumaktadır. Her şeyde başarılı olmak isterler, dolayısıyla kendi büyüttükleri çocuğunda kendi gibi başarılı olmasını beklemektedirler. Çünkü altında yatan sebep aslında kendi doğurup büyüttüğü çocuğun başarısızlığa kendisinin katlanamayacak olmasıdır. Asla yeterince “iyi” hissetmeyen bu insan modeli çocuğun üzerine kurduğu baskı sebebiyle aile ilişki ve bağlarına da zarar verdiği görülmüştür.

Bir diğer mükemmeliyetçi ebeveyn tipi de kendisinin olamadığı ama çocuğunun olmasını çok istediği o başarı ve disiplin hayatıdır. Bu anne ve baba tipleri en iyisini kendinden değil ama çocuğundan beklemektedir. Oluşturdukları standartların, mükemmelliğe götüreceğini düşünürken, önünde sonunda bu mükemmellik ihtiyacı geri teper.

MÜKEMMELİYETÇİ BİR EBEVEYN OLDUĞUNUZUN İŞARETLERİ

1. Çokça eleştiri yapmak
    
2. Çocuğunuz başarılı olamadığında kendinizi suçlamak
    
3. Diğer anne – babalara bakıp, kendini yetersiz görmek
    
4. Çocuklarınız için zaten çok şey yapmanıza rağmen, daha fazlasını yapamadığınız için kendinizi suçlu hissetmek
    
5. Kendi ebeveynlik seçimlerinizi sürekli olarak eleştirip tekrar gözden geçirmek
    
6. Beklentileriniz çok yüksek olduğu için, soğukkanlılığı sık sık kaybetmek

ÇOCUĞUN MÜKEMMEL OLMASINI BEKLEDİĞİNİZİ GÖSTEREN İŞARETLER

• Çocuğun ilgilendiği işi yapamadığında, izlemekte zorluk çekip müdahale etmek
   
• Çocuğu aşırı yönetmek
   
• Kusursuz bir iş için çocukta baskı oluşturmak
   
• Çocuğu övmekten çok eleştirmek
   
• Çocuğun kendi hayalleri sorulmadan, sizin hayallerinizi yapmasına zorlamak
   
• Çocuğun başarısını kendi başarınız gibi görmek
   
• Çocuğun sevdiği aktivitelere karşı “sanki dünyayı kurtardı” bakışı ve yorumu yapmak

MÜKEMMELİYETÇİ EBEVEYNLİĞİN ÇOCUKLARA ETKİSİ NEDİR?

Uzmanların yaptığı araştırmalar sonucu açıklamalarında mükemmeliyetçi ebeveynlerin çocukların üzerinde kurduğu baskı ve zorlama ile birlikte çocukta yetersizlik algısı, sevilmeme, layık olamama kaygısı ve suçluluk duygusu bulunduğu ortaya çıkmıştır.

Dahası, kaygı bozuklukları, stresle baş etme sorunları, sosyal kaygı, kendini ifade edememe gibi birçok zihinsel sorun doğurabilir. Örneğin, ebeveyninin dürüstlükten daha çok başarıya değer verdiği düşüncesiyle, iyi notlar almak için sınavında kopyaya başvurabilir. Halbuki her yaştan çocuğun, doğabilecek sonuçlarından korkmadan, hata yapabilmesi gerekir. Bu deneyimler, çocukların öğrenmeleri için çok değerlidir.

Ebeveynin uyguladığı mükemmeliyetçilik duygusunun çocuğa da geçtiğini açıklayan uzmanlar, çocuğun zaman içerisinde depresyon, yeme- içme bozukluğu, anksiyete gibi zihinsel ve ruhsal sağlık problemlerle de karşılaştığının altını çizdi.

Çok zorlanan ve takdir almayan çocuğun baskının geldiği işi tamamen ortadan kaldırdığı, bıraktığı yani kısaca pes ettiği de görülmüştür.