Hangi durumlarda kan sulandırıcı kullanılır? Kanı sulandırmak şart mı?

Uzmanlar, Covid-19’a yakalanıp hastalığı ağır düzeyde yaşayanlarda meydana gelen ‘damar içi pıhtılaşma’ ya da kalp, beyin ve başka organlarda görülebilen ‘damar tıkanmaları’ doğru bilinen yanlışlara değindi. Konuya açıklık getiren Prof. Dr. Osman Müftüoğlu pıhtılaşma tehdidinde, kanı sulandırma kararını doktorun vermesi gerektiğini söyledi.

2020 yılından beri dünyayı etkisi altına alan Covid-19, bazı hastalarda damar içi pıhtılaşma ya da kalp, beyin ve farklı organlarda meydana getirdiği damar tıkanmalarına yol açarak kişilerin yaşamını tehlikeye attı. Hastalığı geçirenlerin büyük bir kısmında ciddi pıhtılaşma sorunları yaşanırken, tedbir amacıyla kan sulandırıcı ilaçlar adeta yok sattı! Prof. Dr. Osman Müflüoğlu, pandemi sürecinde kan sulandırıcı/inceltici ilaçları temaslıların bile kullanmış olduğunu söylerken, koruyucu amaçlı bu hapları alanların yüzde 90’dan fazlasının hem gereksiz harcama yaptığının hem de özellikle yaşlı kimselerde mide, bağırsak ve hatta beyin kanaması gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya kaldığının altını çizdi.

“KALP DAMAR HASTALIĞINIZ YOKSA ASPİRİN YUTMAYIN”

Dünyaca ünlü bir tıp dergisi JAMA’da (Journal of the American Medical Association) kalp damar hastalığına yakalanmamak için koruyucu amaçlı kan sulandırıcı dozda aspirin kullanmanın herhangi bir faydasının olmadığı aksine zararının olduğu bilgisi yer alıyor. “Eğer henüz aşikar bir kalp damar hastalığına yakalanmamışsanız ‘birincil koruma amaçlı düşük doz aspirin tedavisine başlamamalısınız” sözlerinin yer aldığı dergide, 60 yaşlarında henüz kalp ve damar sağlığı bakımından herhangi bir sorun yaşanmadıysa, ileride gerçekleşebilecek bir kalp krizini engellemek amacıyla düşük doz aspirin kullanımının şart olmadığı aksine bu önlemin herhangi bir yarar sağlamadığının altını çiziyor.

Öte yandan uzmanlar, midenin koruyucu bariyerine verdiği dolaylı veya doğrudan zararlarla midenin kanayabileceğini ve daha da önemlisi eğer beyin kanaması riski varsa korunmak için yutulan o düşük doz aspirin yüzünden beyin felci riskinin artabileceğini söylüyor.

“KORUYUCU ASPİRİN KİMLERE LAZIM?”

Prof. Dr. Müftüoğlu konu hakkındaki açıklamalarına, “Son 10 yılda yapılan bilimsel araştırmaların toplu ve detaylı analizleri bize şunu söylüyor: Kalp damar hastalığının henüz ortaya çıkmadığı kişilerde ‘birincil koruma’ yani ‘hastalığı önleme’ amacıyla aspirin kullanmanın zararı beklenen faydadan çok daha fazla olabiliyor. Ama bu bilgi konu ‘ikincil koruma’ söz konusu olduğunda asla geçerli değil. Zira eğer aşikar bir kalp ve damar hastalığınız var ise kalp damarlarınızdaki plak veya pıhtılar net ve açık olarak belirlenmişse ya da size tedavi amacıyla ‘balon/stent, koroner baypass’ yapılmışsa koruyucu olarak düşük dozda aspirin yutmanız ‘olmazsa olmaz bir kural’ haline geliyor” ifadelerini de ekledi.