Dispozofobi hastalığı nedir nasıl anlaşılır? Çöp biriktirme hastalığına dair her şey…

Zaman zaman medyaya yansıyan çöp ev hastalığı son günlerde tekrar gündem olurken vatandaşlar endişelenmeye başladı. Çöp biriktirme hastalığı yani dispozofobi hastalığı hakkında her şeyi Uzman Psikolog ve Aile Danışmanı Şeyma Kaplan yanıtladı.

HABERE AİT VİDEO İÇİN TIKLAYIN İZLE

Bursa Nilüfer’de 2 yıldır kirası ödenmeyen evi tahliye etmek için binaya giden ekipler çöp yığınlarıyla karşılaştı. Evin kilitli bir odasında ise atıkların içinde yatan 9 yaşında bir çocuk baygın halde bulundu. Çocuk hastaneye kaldırıldığında 17 kiloydu.  Teyze Kamuran Pınar A.’nın iddiasına göre Cem odada 4 ay kilitli kaldı. Ancak 19 aylıkken anneannesine verilen çocuğun kaç yıldır çöp evde tutulduğu tam olarak bilinmiyor.

Uzmanlar çocuğun gelişimindeki geriliğe bakıldığında 4 ayda bu hale gelmesinin mümkün olmadığını söyledi.

PEKİ DİSPOZOFOBİ NEDİR? DİSPOZOFOBİ NASIL ANLAŞILIR VE NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Dispozofobi yani onun için değerli olduğunu düşündüğü her şeyi (kağıt, dergi, kitap vb.) atamama hastalığıdır. Tıp dilinde Dispozofobi olan hastalığın diğer adı kompulsif biriktirme hastalığı, istifçilik de denilen bu sorun, değersiz, sağlıksız, kullanılmayan tüm eşyaların biriktirilmesi ve atılamaması durumuna denir.  Biriktirme hastalığında, toplanan ve bir türlü atılamayan eşyalarda bir düzensizlik ve tutarsızlık vardır. Bu yüzden koleksiyonculuktan da çok farklıdır. Kolleksiyonerler, sadece bir ya da birkaç alanla alakalı eşyaları toplarlar. Üstelik toplanan eşyalarda bir düzen ve intizam vardır. Hobilerini belirli bir disiplinle yürütürler. 

Biriktirme hastalığı, çocukluk dönemlerinden kalem, silgi vs. gibi eşyaların biriktirilmesi ile başlamasına rağmen daha çok 50 yaşından sonra görülmektedir. OKKB’li yani takıntılı hastalıkların %15’inde biriktirme hastalığı görülmektedir. Aslında biriktirme hastalığı da bir obsesif kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) durumudur ve işin merkezinde dürtü kontrol bozukluğu vardır. Kişi, takıntılı bir şekilde eline geçen her şeyi evine getirip biriktirmeye çalışır ve evine getirdiği eşya her ne olursa olsun dışarıya atılması, kişi için son derece rahatsız edici bir durumdur.

BİRİKTİRME HASTALIĞI BELİRTİLERİ

Gerekli gereksiz her şeyi biriktirme eğilimi,

Topladıklarını asla atamama, bunları birisi atmaya çalıştığında öfkelenme ve ileri düzeyde rahatsızlanıp kaygı duyma,

Kişinin sosyal hayatında da çeşitli derecelerde davranış bozuklukları göstermesi,

Genellikle toplanan eşyalar arasında bir benzerlik ya da bir bağlantı olmaması.

Genellikle kontrolsüz biriktirme nedeniyle ev ve işyerlerinde hareket alanı pek olmaması.

Yatak odasından banyoya kadar nerdeyse tüm odaların eşya ile dolu olması.

BİRİKTİRME HASTALIĞININ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

Eğer biriktirme durumu, kişinin kendisinin veya çevresindekilerin günlük hayatını engelliyorsa tedavi zamanı gelmiş demektir. Biriktirme hastalığı ile ilgili vakalarda hastalar genellikle kendi istekleri ile bir tedavi sürecine başvurmazlar. Çünkü bunun bir rahatsızlık olduğunu fark etmezler. Biriktirme hastalığı olanlarda antidepresan ilaçlar pek işe yaramaz. Bilişsel davranışçı terapiler, kısmen de olsa içgörünün ve farkındalığın geliştirilmesi fayda sağlayabilir.