Çocuklara harçlık verirken dikkat edilmesi gerekenler

Harçlık çocuğun sorumluluk duygusunun gelişmesinde önemli bir araçtır. Anne ve babalar çocuklarına harçlık verirken aslında yetişkinlik dönemlerinde para ile ilişkisinin temelini oluşturur. Uzmanlar çocuklardaki harçlık bilinci ve para mantığı açısından önemli bilgilendirmeler yaptı. İşte uzmanlar tarafından açıklanan, çocuklara harçlık verirken anne ve babaların dikkat etmesi gerekenler…

Anne ve babalar çocuğun dünyaya gelmesinden itibaren dünyayı onlara anlatmaya ve göstermeye başlarlar. Belirli bir bilince erişmesi için çabalayan ebeveynler, çocuklarına belirli bir yaştan sonra para birimini öğretmeye ve kullanımı hakkında bilgi sahibi olması için harçlık vermeye başlarlar. Harçlık, çocuğun ekonomiyi öğrenmesi, yatırım gibi kavramlar üzerinde profesyonelleşmesini amaçlar. Bu adımdan sonra uygulayacakları durum, çocukların yetişkinlik hayatı içinde önemli bir adım olacaktır.

Genelde çocukların ilk harçlık döneminin ilkokul olduğunu vurgulayan uzmanlar, çocuğun aslında bundan önce de para birimini öğrendiğini belirtti. Alınan bayram harçlığı, anne babanın alışverişine tanıklık etme ya da kendisine verilen bir miktar para ile yakındaki bakkaldan bir şey almasının istenmesi gibi bir çok durum insanların para ile ilgili tutumları hakkında çocukların bilgi sahibi olmasını sağladığını belirten uzmanlar, belirli noktalarda dikkat edilmesi gereken hususların bulunduğunun altını çizdi.

Psikologlar, paranın önemi ve konumu çok küçük yaşlarda idrak edildiğini ifade ederken, 3-4 yaşlarındaki çocuklar için para alınacak şeye ödenen bir bedel değil, istediği şeyi almak için bir araçtır ifadesini kullandı. 5-6 yaşlarındaki çocuklar içinse açıklayan psikologlar; çocukların özellikle anne babalarından duyarak bazı şeylerin bedelinin daha fazla olduğunu, paranın bir sayısal değeri olduğunu fark etmeye başladıklarını belirtti.

HARÇLIK MİKTARI NASIL BELİRLENİR? 

Uzmanlara göre, harçlığın miktarı çocuğun yaşı, ihtiyaçları, içinde bulunduğu arkadaş çevresi ve ailenin ekonomik durumu dikkate alınarak belirlenmelidir. Her yaş için belirlenmiş genel bir harçlık miktarını söylemek mümkün değildir. Harçlık belirlenirken, çocuğun almış olduğu harçlıkla neler yapacağı göz önüne alınmalıdır. Verilen para (günlük yemek, yol masrafı, hafta sonu aktivitelerindeki harcamalar gibi) ihtiyaçları karşılarken bir yanıyla da çocuğa para biriktirme becerisini kazandırmak için bir miktar para kalmasını sağlamalıdır.

HARÇLIK VERİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER NELERDİR?

Harçlık miktarını çok az ya da çok fazla olarak ayarlamak çocuk üzerinde olumsuz etkiler bırakabilmektedir. Fazla harçlık vermek çocuğun girmemesi gereken zararlı ortamlara karşı teşvik gibi olurken, az harçlık vermek de çocuğun akran grubuyla paylaşabileceği sosyal etkinliklerden uzak kalmasına neden olabilir. Bu durumda arkadaşlıklarında problemler yaşanabilir.  

EBEVEYNLERE ÇOCUKLARA HARÇLIK KONUSUNDA ÖNERİLER

1. Harçlığın sorumluluk almayı öğretmek ve çocuğun bireyselliğini desteklemek için önemli bir eğitim aracı olduğu unutulmamalıdır. 
2. Harçlık çocuğun ihtiyaçlarını karşılayabilmesine, kendisine bütçe oluşturabilmesine ve birikim yapabilmesine olanak sağlamalıdır.
3. Harçlık miktarı belirlenirken çocuğun içinde bulunduğu yaş dilimi, ihtiyaçları, içinde bulunduğu sosyal ortamı ve ailenin ekonomik durumu göz önünde tutulmalıdır.
4. Çocuğun değişen ihtiyaçlarına göre harçlık miktarı yeniden düzenlenebilmelidir.
5. Harçlık miktarının gereğinde çok fazla ya da çok az belirlenmiş olması çocukları olumsuz etkileyebilir.
6. Çocuğa harçlık verilirken, bu harçlıkla hangi ihtiyaçlarını karşılamasının beklendiği açık ve net olarak ifade edilmelidir.
7. Çocuğun harçlığı nasıl kullanacağı konusunda yol gösterici olunmalı ancak onun yerine kararlar verilmemelidir.
8. Harçlığı kesmek bir ceza yöntemi olarak kullanılmamalıdır.

ADIM ADIM HARÇLIK…

Uzmanlar, özellikle küçük yaştaki çocuklar kendilerine verilen harçlığı nasıl kullanacakları konusunda deneyim sahibi olmadıklarının altını çizerken, küçük yaştaki çocuklar aldıkları haftalık harçlıklarının önemli bir bölümünü ilk günlerde harcadıklarını belirtti. Bu durumda anne babaların çocuklarına, para harcamayı uygun şekilde planlayabilecek beceriyi kazandırmaları gerekmektedir. Bunun en iyi yolu harçlıkları ilk önce günlük vermekten geçer. Günlük harcamalarını uygun olarak yapmaya başladıktan sonra haftalık harçlık vermeye geçilebilir.